Wat is hoogsensitiviteit
in het kort
Wat is het?
Hoogsensitiviteit is een term die door de Amerikaanse psycholoog Elaine A. Aron is geïntroduceerd. Zij onderscheidt verschillende maten van sensitiviteit, die inmiddels ook door andere onderzoekers erkend worden.
Een HSP (hoog sensitief persoon) onderscheidt zich in verschillende dingen:
Diepe prikkel verwerking
Overprikkeling
Door de diepe prikkel verwerking, manier van waarnemen en intense emoties zit een brein sneller over vol. Vergelijk het met een harde schijf; een niet-HSP verwerkt ongeveer 5 woordbeelden per seconde en een HSP 50 beelden*. Je kunt je dus voorstellen dat de harde schijf, je hoofd, sneller vol zit bij een HSP.
Emotie regulatie
Emoties komen dieper binnen in het brein en worden daardoor als intens en heftig ervaren. Daarnaast worden emoties sneller getriggerd, waardoor ze ook sneller opkomen. De meeste HSP hebben niet geleerd deze enorme hoeveelheid aan emoties te reguleren.
Sensitief voor subtiliteiten
HSP nemen op een andere manier waar, ze zien veel details en nemen veel waar, waarschijnlijk omdat de prikkeloverdracht anders verloopt. Daarnaast koppelen we veel meer beelden aan elkaar vast en zien het grote geheel, mits je niet overprikkelt bent.
* Naar mijn mening zijn alle HSP-beelddenkers, waardoor zij dus veel meer beelden te verwerken krijgen dan woorddenkers. Daardoor raken ze sneller overprikkeld. Daarnaast hebben HSP ook een grotere mate van gedachten en piekers, omdat deze omgezet worden in beelden (en dan met name uitdagingen) waar zij dan vervolgens zelf veel verschillende scenario’s bij bedenken. Dit is een van de grootste oorzaken van de overprikkeling bij HSP; de gedachten en beelden die ze zelf in het hoofd maken.
Voordelen en valkuilen
Bovenstaande geeft HSP veel voordelen, zoals het snel schakelen, het grote geheel overzien en tegelijk veel oog voor detail hebben. Daarnaast is er ook een enorm groot empathische vermogen, het inleven, meeleven en begrip voor de ander. Dit zijn enkele talenten en kwaliteiten van HSP.
De valkuil is echter dat een HSP snel overprikkelt, de focus op de ander legt, intense emoties ervaart en het lastig vindt deze te reguleren. Een HSP kan zich echt verliezen in details en zich blijven aanpassen, uiteindelijk ten koste van zichzelf.
Is mijn kind hoogsensitief?
- Heb je het gevoel dat het voor jouw kind net ff anders werkt?
- Reageert je kind soms ‘verlegen’ terwijl jij weet dat je kind dat echt niet is?
- Zie je intense emoties bij jouw kind en weet je niet waar die vandaan komen?
Doe de test en ontdek of je kind hsp is en op welk zintuig je kind het sterkst op overprikkelt.
Ben ik zelf hoogsensitief?
- Heb je het gevoel dat je niks echt goed doet, geniet je niet echt van je leven?
- Ervaar je intense emoties en weet je niet waar die vandaan komen?
- Ervaar je het moederschap soms als uitdaging omdat je moe bent, stress hebt, teveel wil…
Doe de test en ontdek of je hsp bent en waar je op overprikkelt.
Rust in de tent?
Nou vaak niet bij HSP.
Door alle intense emoties en prikkels kan het als behoorlijk veel en intens voelen. Het maandabonnement de masterclass ‘Rust in de tent’ wil je daarbij helpen, iedere maand voor een vast bedrag een masterclass naar keuze. Je zit nergens aan vast want het is per maand opzegbaar.
Veelgestelde vragen
Wat is hsp in het super kort?
De wetenschap heeft veel onderzoek gedaan en er zijn verschillende definities over HSP. Algemeen word gezegd dat het gaat om omgevings gevoeligheid. HSP gaan anders om met prikkels uit hun omgeving door dat hun brein anders werkt, wat gedeeltelijk verklaard wordt door DNA. Dat is de basis en een ander deel van wat van invloed is, is de omgeving en de ervaringen die je helpt als mens.
Hoogsensitiviteit is voor het eerst benoemd door Elain Aron. Zij kadert HSP als volgt:
- Diepe prikkel verwerking
- Overprikkeling
- Emotie regulatie
- Sensibel voor subtiliteit
Als eerste de diepe prikkel verwerking vanuit de omgeving via de zintuigen zoals geur, smaak, geluid, beelden en voelen. Daarnaast verwerken HSP deze prikkels anders ze overdenken en reflecteren meer op ervaringen en prikkels.
Is HSP erfelijk?
Ja en nee wetenschappelijk onderzoek zegt dat het gedeeltelijk erfelijk bepaald is. Maar dat ook omgevings factoren en ervaringen ook een grote invloed hebben op de mate van sensitiviteit.
Net als alle andere karaktereigenschappen is ook sensitiviteit gedeelte lijk genetisch er is nog geen specifiek HSP-gen ontdekt door de wetenschap. Het gaat om een combinatie van 1000den kleine verschillen in het DNA. Dat bij elkaar opgeteld zorgt voor de genetische bepaling in het DNA. Ongeveer 50% kan verklaard worden door genetische factoren de andere 50% wordt beïnvloed door de omgevings factoren.
Wie is er vaker HSP, mannen of vrouwen?
HSP word vaker niet dan wel als kwaliteit gezien. Hier in NL zien we sensitiviteit meer als een vrouwelijke kwaliteit dan een mannelijke terwijl er dus even veel mannen als vrouwen HSP zijn.
Heb je als HSP vaker of sneller een burn-out?
Ik denk van wel en er word ook onderzoek gedaan, veel HSP passen zich gemakkelijk aan en zijn gericht op de ander, waardoor ze makkelijk over hun eigen grens gaan en daarmee zichzelf voorbijlopen. Wetenschappelijk onderzoek lijkt dit te staven.
Zijn HSP verslavings gevoeliger?
Is het meetbaar?
Wie is HSP – gradaties
Iedereen is in meer of mindere mate sensitief. Sommige zijn veel sensitiever dan anderen, uit onderzoek blijkt dat er grofweg 3 gradaties zijn, nauwelijks matig en hoog sensitief. Onderzoek toont aan dat HSP vaker negatief beïnvloed worden door afwijzing, perfectionisme en angst. Het tegenover gestelde is ook waar, dat een positieve ervaring veel sterker en langer door werkt. HSP hebben veel baat bij positieve interventies, simpelweg omdat ze sterk beïnvloed worden door de ervaring zelf en de intense emoties de daar aan vast hangen. Kort gezegd doe meer van wat goed gaat dan gaat de rest, wat minder goed gaat, vanzelf ook beter, in plaats van de focus te leggen op dat wat er allemaal mis gaat.
Ook bij dieren zie je een verschil in mate van sensitiviteit, en de overlevings kansen zijn bij de hoogsensitieve dieren vele malen hoger.
Waarom wordt HSP gezien als zwakte?
Ik vermoed omdat het vaak en lang verward is met overgevoeligheid. Maar het tegenovergestelde is waar, veel HSP zijn veerkrachtig en sterk. In mijn praktijk zie ik veel HSP die te lang door zijn gegaan met sterk zijn, echte powerwomans. Die gaan vaak lang door en moeten dus ook langer herstellen om weer in hun kracht te komen. Ik ben ervan overtuigd dat hulp vragen en je laten ondersteunen, het beste is wat je kunt doen. Vooral om je kwaliteiten te erkennen en in te zetten, wat hard nodig is in deze wereld maar vooral ook om nog meer te genieten van je leven.
Zijn er voordelen aan HSP zijn?
In mijn beeld zijn er mega veel voordelen aan HSP zijn. Sterker nog ik denk dat de wereld zonder HSP een puinhoop zou worden, maar dat is mijn mening. Juist door de kwaliteiten en talenten van HSP zoals het inleven, meevoelen, verder kijken, snel schakelen, meer waarnemen, zorgt voor een nuancering op alle vlakken. Je kunt zoveel meer genieten, intens leven en groeien op de vlakken waar je zelf voor kiest. En natuurlijk is het niet altijd feest, dat hoeft ook niet, sterker nog dat kan volgens mij helemaal niet. Juist de veerkracht en reflectie vermogen onderscheiden je als HSP en maken de wereld mooier.
Is HSP een ziekte?
Nee het is een karaktereigenschap.
Is HSP wetenschappelijk aangetoond?
Ja al staat het onderzoek nog in de kinderschoenen, 30 jaar geleden is er voor het eerst onderzoek gedaan en op dit moment worden veel verschillende aspecten van HSP zijn onderzocht. Onderzoekers zijn o.a. Elke van hoof, Bianca Acevedo, Michael Pluess, en natuurlijk Elaine Aron.
Kunnen dieren ook HSP zijn?
Ja ook in de dierenwereld zie je verschillen in mate van sensitiviteit en is gebleken uit onderzoek dat meer sensitieve dieren vaker overleefden doordat ze beter zijn in het inschatten van risico’s.