Je herkent het wellicht vast wel. Of misschien ook niet maar dan heb je vast geen hoogsensitieve kinderen 😉
Je hebt al tig keer gewaarschuwd… al drie keer uitgelegd hebt dat…. Dan verlies je soms je geduld. Word je boos. Sta je te schreeuwen. Waarvan je gezworen hebt dat nooit te zullen doen….
Dan heb je soms gewoon geen beter idee dan een kind straf geven… Je wilt dat je kind leert dat afspraken niet nakomen of gevaarlijk doen consequenties heeft…. Want als ze later groot zijn dan moeten ze toch ook weten hoe het werkt.
Heb je weleens gecheckt voor jezelf of een kind straf geven heeft geholpen? Ik sta vaak de vraag: wil jij je zin? Of. Wil je het oplossen? Want als je straf gegeven hebt heeft het dan echt iets opgelost… zodat je kind het écht nooit meer deed…?
Als je even terugkijkt dan weet je dat het meestal niet werkt. En daarbij voelt het ook niet echt lekker als hoogsensitieve ouder om je kind straf te geven. Vaak geef je straf omdat je een soort van wanhopig bent. Omdat niks werkt… tenminste zo lijkt het.
Straf geven doe je vaak omdat jij je zin wil krijgen. Dat je wil dat je kind ‘gewoon luistert’ Het is beetje machtsvertoon in de sfeer van: ‘Jij moet gewoon doen wat ik zeg, want ik ben hier de baas’. Vaak vanuit boosheid of onmacht.
Een kind even apart zetten is een veel gebruikte maatregel; even op de gang, even naar je kamer. Je hebt dan in elk geval de garantie dat het ‘foute gedrag’ (even) ophoudt, omdat je het kind buiten beeld zet.
Je zegt tegen je kind; ‘Ga maar even afkoelen’, maar stiekem heb je zelf die time-out even hard nodig; zo niet nog meer. Tijd om op adem te komen. Rustig te reageren. Kalm te worden.
Maar toch… een kind wegsturen… het zorgt voor veel onveiligheid en vaak werkt het niet. Kinderen gaan niet weg of komen meteen weer terug. Zo niet nog meer overstuur dan daarvoor. Wanneer kinderen ouder worden kan het wel werken maar dan heb je het afgesproken. Dat je kind x doet als hij of zij boos/hysterisch/brutaal wordt.
Je stuurt jouw hele kind weg en niet alleen dat ene stukje gedrag wat niet door de beugel kan. Bovendien is de oorzaak niet opgelost… dus, zo meteen, morgen, volgende week gebeurt dit weer…
Wat kun je dan wel doen of beter doen? Dat lees je zo, maar eerst; Kijk eens naar jezelf: Je wéét dat als je te hard rijdt dat je een bekeuring kan krijgen; toch, ik in ieder geval wel. Ik rijdt vaak te hard. Of ik rem alleen af als er een camera staat… Herkenbaar? En als je dan die bekeuring hebt gekregen, ben je toch een beetje geïrriteerd of boos, op jezelf en misschien ook wel op de politie… Da’s best gek toch?
En… ná die bekeuring; rij jij dan nooit meer te hard?
Nope, waarschijnlijk niet. Ook jij en ik. Volwassenen corrigeren hun gedrag dus niet als ze straf krijgen. Misschien dat je een paar dagen, nou vooruit, een wéék rustig rijdt… daarna ben je de boete vergeten.
Het is dus belangrijk je af te vragen of je kind straf geven effect heeft. Want hoogsensitieve kinderen willen graag veel zelf bepalen. Kiezen. En natuurlijk ben jij er als ouder om grenzen te stellen. Laten we wel wezen. Zonder grenzen en duidelijkheid is er veel chaos en nog meer prikkels. Grenzen zijn iets anders dan straffen. Grenzen en consequenties. Je mag de kachel niet aanraken. Doe je het wel verbrand jij je vingers en doet het erg veel pijn. Dat zijn grenzen en consequenties.
Straf levert vaak een verstoring in de verhouding op; zoals jij boos bent op de agent, zal jouw kind vooral boos zijn op jou en is de aanleiding al gauw vergeten. Vaak weten hoogsensitieve kinderen niet eens waarom ze straf krijgen.
De discussie die volgt gaat dan vaker over de straf dan over het ‘probleem, wat er gebeurd is’…
Hoe voelt jouw kind zich als hij straf krijgt? Hoe voelde jij je toen je als kind straf kreeg?
Bovendien is de ‘straf’ vaak zwaarder dan het ongewenst gedrag anders is het namelijk voor het kind niet aantrekkelijk om te stoppen met ‘stout doen’. Vaak straf uitdelen maakt het er in huis niet gezelliger op en het helpt ook niet eens… Je hoort jezelf schreeuwen; ‘Omdat ik het zeg!!!’ Omdat je moet luisteren! Omdat…. Vul zelf maar in.
Wat kun je dan wel doen?
Als we even de vergelijking met de bekeuring; een boete helpt dus niet. Wat zou wel helpen? Een snelheidsbegrenzer lijkt mij een veel logischer straf. Ik zou me wel tien keer bedenken om te hard te rijden als ik het risico loop daarna voor enige tijd bijvoorbeeld niet harder te kunnen dan tachtig per uur. Dat betekent dus als je een straf geeft die in het verlengde ligt van de overtreding dat dat wél motiveert tot gedragsverandering.
Als je bepaald gedrag van je kind niet acceptabel vindt is het belangrijk dat je duidelijk vertelt welk gedrag je afkeurt en waarom: ‘Ik vind het heel vervelend als je mijn schaar leent en niet terug legt waar hij hoort, want als ik hem dan nodig heb grijp ik mis. Als ik hem volgende keer wéér moet zoeken, dan mag je hem niet meer lenen’.
Hiermee verbind je een logische consequentie aan ongewenst gedrag en je legt uit welk gedrag je wel verwacht. Je geeft je kind een stuk verantwoordelijkheid om correct om te gaan met geleende spullen. En dat werkt bij hoogsensitieve kinderen het beste. Echte verantwoordelijkheid geven. Je kind betrekken bij de oplossing. OK hoe gaan we dat de volgende keer oplossen want dit is niet fijn. Niet voor mij en ik denk ook niet voor jou toch?
Waarom luisteren kinderen niet?
Realiseer je vooral; kinderen zijn niet ongehoorzaam of stout om jou ongelukkig te maken, of doen het expres. Vaak is er iets anders aan de hand.
Jonge kinderen zijn vaak ‘stout’ als gevolg van hun nieuwsgierigheid. Als jij zegt; ‘je mag niet op de bank gaan springen’ roept dat onmiddellijk bij een peuter de vraag op; ‘hoe zou het zijn om op de bank te springen?’. Zoek liever samen een alternatief; leg uit; ‘een bank is om op te zitten, niet om op te springen’ en zoek samen iets waar je wel op kunt springen, zodat jouw kind wel zijn energie kwijt kan en ook meteen een voorbeeld heeft waar het kan springen.
Bij oudere kinderen kun je samen een lijstje maken van mogelijke oplossingen of consequenties bedenken. Kinderen kunnen vanuit een hele andere invalshoek met creatieve en bruikbare ideeën komen. Als je alle oplossingen die jullie allebei bedacht hebben opschrijft (zonder erover in discussie te gaan) kun je daarna kijken of er iets bij staat wat jullie allebei een geschikte oplossing vinden. Kans van slagen veel groter omdat jouw kind heeft mee mogen denken.
Hoogsensitieve kinderen hebben een hoge behoefte aan autonomie. Ik weet niet hoe het met jou is maar wanneer iemand me verteld dat ik iets MOET ga ik al in de weerstand… Zo werkt het dus ook voor je kinderen. Betrek je kind. Zo kom je makkelijker tot een oplossing.
Het helpt enorm om te oefenen. Om jezelf toe te staan ‘fouten’ te maken. Dat te benoemen. Voor jezelf en voor je kinderen omdat ze hun gedrag gaan herkennen en kunnen leren om anders te reageren.
In de week van het hoogsensitieve kind gaan we het nog uitgebreid over emoties en gedrag hebben. Mocht je meer willen leren geef je dan hier op: >>> week van het hoogsensitieve kind<<<